Stadslandbouw in Alphen aan den Rijn

Stadslandbouw

Een paar jaar geleden heb ik geadviseerd inzake een stadslandbouwproject geïnitieerd door Helco Mulder. Helco is een stadslandbouwer in hart en nieren en een zéér sociaal en maatschappelijk betrokken persoon. Het inrichtingsplan heb ik gemaakt op basis van de cultuurhistorische onderlegger. In de stadsmoestuin is het originele slotenpatroon te herkennen.
Het terrein was voordat het door Helco onderhanden werd genomen in gebruik als weiland voor de schapen van een boer uit de nabije omgeving van Alphen.

Achtergrond

De volgende tekst komt van de website van de stichting, maar geeft heel goed de situatie weer.
“…In 2013 is de Stichting “De Groene Vinger” opgericht.  Het doel van de stichting  is de groene verbinding tussen het Zaanse Rietveld en het Europapark, met meer specifiek de groenstrook tussen de Afrikalaan en Renaissancelaan, te ontwikkelen als maatschappelijk inzetbaar gebied, maar met behoud van het landelijk karakter. Deze strook maakt een deel uit van de “Groene Vinger”: oer-Hollands polderlandschap dat vanuit het Zaanse Rietveld de stad binnendringt tot aan het midden van de wijk Kerk en Zanen. Deze groenstrook ontsluit het polderlandschap en fungeert voor wandelaars, fietsers en skaters (en ook bezoekers van themapark Archeon) als een natuurlijke poort naar het Groene Hart: op korte afstand ligt het Zaanse Rietveld, de Compiere Kade, het Bedelaarsbos en Spookverlaat. Een landschap van weides, houtkaden, waterpartijen, vogels en kleine authentieke landschapselementen.
Ons doel oorspronkelijke doel was dit unieke stukje groen voor Alphen aan den Rijn te behouden want het werd bedreigd. Het stuk grond omgeven door Zuiderkeerkring, Afrikalaan, Renaissancelaan en Archeonlaan werd rond 1994 aangewezen als bestemming voor bouw van 52 urban villa’s. Deze bebouwing zou uit circa vijf appartementengebouwen van vijf woonlagen bestaan. Deze bebouwing was oorspronkelijk bedoeld als scheiding tussen de woonwijk Kerk en Zanen en het toenmalige parkeerterrein van themapark Archeon. Dit parkeerterrein was in die tijd gelegen tussen Renaissancelaan, Charlotte van Pallandtlaan en Quadriviumlaan.

Het themapark is in de loop der jaren in grootte afgenomen en de woonwijk Burggooi werd op voormalig Archeon terrein gebouwd, de bebouwing van de groenstrook zou midden in de woonwijk komen en de functie afscheiding was vervallen. Wij stelden dat een dergelijke scheiding niet meer noodzakelijk of passend was in de huidige opzet van de woonwijk. Tevens was het de vraag of er wel behoefte bestond aan het opofferen van dit unieke stukje natuur voor extra woningbouw…”

Woningbouw

“…Stichting De Groene Vinger heeft in 2010 bereikt dat de lokale politiek niet toestaat dat zonder toestemming van de gemeenteraad dit unieke stukje groen in Kerk en Zanen wordt bebouwd. Tevens heeft Stichting De Groene Vinger er toe bijgedragen dat men met andere ogen is gaan kijken naar alle inbreidingslocaties voor woningbouw binnen Alphen aan den Rijn. In 2014 sloot de stichting met de gemeente een gebruiksovereenkomst voor een stuk van de Groene Vinger. Op dit stuk grond heeft de stichting nu de wijktuin ontwikkeld, de eerste resultaten waren eind 2014 zichtbaar en de eerste oogst is aangeboden aan de voedselbank in Alphen aan den Rijn. Diverse lokale en landelijke partijen ondersteunen nu ons initiatief. Om de bouwplannen definitief tegen te houden waren meer acties nodig richting lokale politiek. Dit heeft er toe geleid dat in januari 2015 door B&W werd besloten om de bouwbestemming voor De Groene Vinger definitief te schrappen. Na jaren van trekken en duwen heeft dit tot een bijzonder resultaat geleidt: wanneer je nu kijkt naar de Groene Vinger, dan zie je een transformatie naar een groene zone met daarin een natuurspeeltuin, een stadsboerderij, een bijentuin met boomgaard en een tiny forest. Maar bovenal, een prachtig voorbeeld van bewonersparticipatie…”!